Erbaa Tarihçesi

Güzel Erbaamızın Tarihi

Çevrede yapılan kazılardan, rastlanan kalıntılardan, tarihi kayıtlardan ve yapılan araştırmalardan Kelkit Havzası ve yöresinin Hititlerin yerleşim alanı olduğu tespit edilmiştir. Hititlerin ve Firiğlerin bu havza boyunca M:Ö. 2000 ile 600 yıllarında irili ufaklı birçok yerleşim alanı kurdukları bilinmektedir. Bu dönemlere ait Horoztepe, Hacıpazar, Zilhor köyleri yörelerinde birçok höyük ve tümüslere rastlanmaktadır. Antik çağın ünlü coğrafyacısı Amasyalı Strabor buraların Pontuslar dönemine FONOROVA olarak isimlendirildiğini, yine bölgede çok miktarda zeytinlik, üzüm bağları olduğunu, ormanların bulunduğunu, buralarda sayfiye yerlerinin olduğunu kaydetmektedir. Pontus Hükümdarı Pontpolinyak bölgeye hükmettiği zaman ovaya FONOROVA adını verimli münbit, yeşil sulak olmasından dolayı verdiği, tarihçiler tarafından kaydedilmektedir. Daha sonra Pontusların son hükümdarı VI. Mithridates bu ismi kaldırarak Kelkit Havzasına OPOTORMA adını vermiştir. VI. Mithridates bugünkü Kale Köyünün bulunduğu yerde birleşen Kelkit ırmağı ile Tozanlı ırmağının Yeşilırmak adını aldığı Boğazkesen olarak bilinen yere Amasya’yı Niksar’a bağlamak için köprü yapmıştır. Köprünün ayakları halen mevcuttur. Kaledeki köprü ile Kaleyi inşa ettirmiştir.

Pontus Krallığı, Roma’nın eline geçince İmparator Pompey şimdiki Boğazkesene Mağnapolis adını vermiştir. Hükümet merkezi bugünkü Emeri (AMERYA), Simeri (GÜVEÇLİ) Köyüne taşımış, buralarda kaleler inşa etmiştir. Bugün kalıntıları hala mevcuttur. Buradan da Hükümet Merkezi Niksar’a taşınmıştır. Bölge daha sonra Romalıların, Danişmentlilerin, Bizanslıların, Selçukluların sonra da Osmanlı İmparatorluğu’nun eline geçmiştir. 1872’ de İlçe olmuş ve Erbaa adını almıştır. 1892’ de Tokat iline bağlanmış ( O zaman Tokat Sancak idi.) Tokat’ın İl olmasından bu yana oraya bağlı olarak Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin güzel, şirin bir İlçesi olmuştur.

erbaa-eski-hukumet-konagi

Erbaa, Tokat ilinin 2013 sonu itibariyle 60.742 ilçe merkezi nüfusuyla birlikte bereketli ovası, konumu, iş olanakları, sanayisi ve OSB gibi önemli etkenler sayesinde göç almaya devam eden bölgenin cazibe merkezi olmuş bir ilçesidir. 2011 ADNKS sonuçlarına göre Tokat genelinde il merkezi dâhil nüfusunu artıran tek yerleşim yeri olmuştur.