Erbaa’da Ekonomi

Erbaa‘da sanayileşme çok yenidir. 1942 deki yıkıcı depremden sonra kurulan yeni Erbaa 1946 da sadece bir un fabrikası ile Kızılay’ın bir hızar atölyesi bulunmakta idi. Çünkü halk o yıllarda bir yandan 2. Dünya savaşının getirdiği sıkıntıları atlatmaya çalışırken, bir yandan da arka arkaya bir kaç kez meydana gelen deprem felaketlerini göğüslemek zorunda kalmıştır.

1950’den sonra Erbaa’da hızlı bir gelişim ve değişim süreci yaşandığı 1968‘lere doğru “Toprak Sanayi‘nin” yıldızı parlamaya başladığı 1973 yılında Tokat kalkınmada öncelikli iller arasına alınınca, bu durum bölgede birkaç yatırımcının ilgisini çekmiş, sonuçta küçük çaplı bir takım yatırımlar yapılmıştır. Bu Yatırımlar yerel ve bölgesel pazara yönelik taşa toprağa dayalı sanayi dallarında yoğunlaşmıştır. 1980’den sonra Samsun Erzurum karayolunun sağı ve soluna dizi dizi kiremit ve tuğla fabrikaları sıralanmaya başlanmıştır. Toprak sanayinin yanı sıra orman ürünlerine dayalı ahşap parke ve kereste fabrikaları da bu hızlı gelişmede yerini almıştır. Erbaa’da toprak, orman ve tekstil sanayinden başka çeşitli sanayi kolları da gelişme halindedir.

Son verilere göre ilçede faaliyet gösteren belli başlı sanayi kuruluşları şunlardır: Tuğla ve kiremit fabrikaları 21 adet, Parke ve kereste fabrikaları 5 adet , Kireç fabrikaları 2 adet , Kireç paketleme fabrikaları 1 adet , Un fabrikaları 3 adet , Tekstil fabrikaları 12 adet , Çivi fabrikaları 1 adet , Çelik eşya fabrikaları 5 adet , Plastik ayakkabı fabrikası 1 adet , Mozaik fabrikası 1 adet .

Erbaa‘daki mevcut sanayi sektörüne dikkat edildiğinde en baş sıraları toprak sanayi, orman sanayi ve tekstil sanayinin ağırlığı açıkça görülür.

Erbaa Tokat‘ın en Zengin ilçelerinden biridir. Fert başına düşen ortalama gelir, Türkiye standartlarının altında değildir. (1600-2000 Dolar) bununla birlikte ferdi gelir her gün biraz daha artmaktadır. Düşük gelirliler bilhassa dağ (orman) köylerinde oturan kesimdir. çünkü hem işlenecek toprak miktarı az, hem de mevcut arazi bayır bacak ve kalitesizdir. Buralarda hayvancılık ise uzun süren kış şartlarında çok yorucu ve bıktırıcı bir iştir. Ovay doğru inildikçe hayat standardı yükselmektedir. Çünkü arazinin her türlü tarıma uygunluğu ve verimin yüksekliği, bilhassa devlete kolayca pazarlama imkanı olan tütün ve şeker pancarı gibi endüstri ürünlerinin yetişmesi ovada oturanların yüzünü güldürmektedir. bu yüzden ova köyleriyle, dağ köyleri arasında büyük bir gelir dengesizliği göze çarpmaktadır.

İlçe merkezinde tarım ürünlerinin yanı sıra son 15 yıl içerisinde görülen bir sanayi patlaması söz konusudur. Açılan irili ufaklı fabrikalar sokakta boş gezen insanların gideceği bir ekmek kapısı haline gelmiştir. 1946’larda Erbaa‘da sadece bir un fabrikası, birde Kızılay’ın hazır atölyesi olduğu hatırlanırsa (155) bu alanda büyük bir aşama kaydedildiği görülür. İlçe bazında hayat seviyesi çok yüksek olmasa bile, her geçen gün biraz daha iyileşmektedir. Bunun en güzel gösterisi; daha düne kadar kerpiç duvarlı evlerde oturanlar, şimdi çok katlı binaların sahibidirler. Eskiye göre bu gün Erbaalı; tarımda makineleşme ve modernleşme, sanayi ve ticarette serbest pazar imkanları sayesinde daha fazla üretim, daha fazla kazanç peşindedir.

Erbaa, öteden beri bir tarım beldesidir. Tarım Erbaa ekonomisinin temelidir. İlçenin doğal yapısı, iklimi, önemli su kaynakları ve verimli toprakları; turunçgiller dışında orta iklim kuşağı bitkilerinin hemen hemen tamamının yetişmesine elverişlidir. Bu yönüyle tarımsal potansiyeli oldukça yükseltir. Tokat ilinin bitkisel üretim değerinin %25 Erbaa‘dan sağlanmaktadır. Erbaa‘nın bu bakımdan Tokat ve Türkiye tarımı ve ekonomisine ayrı bir yeri vardır. Denizden yüksekliği 195 m ye kadar inen bu çok zeytin ağaçları ovada hemen göze çarpanlardandır. Tütün, üzüm, hububat, baklagiller, sebzeler, meyve çeşitleri üretilmekte, pamuk yetiştirmek bile imkan dahilindedir. Hatta bazı tarihi kaynaklarda pamuk, Erbaa‘nın yetiştirdiği ürünlerin başında sayılmıştır. Erbaa’nın sahip olduğu iklim şartları ikinci bir ürün yetiştirmeye de elverişlidir. Önceleri tahıl ürünlerinin yanı sıra afyon ve keten gibi ürünler de yetiştirilmesine rağmen, şu anda üretimi yasaktır.

Eskiden ilkel metotlarla yapılan tarım işçiliği, bugün yerini modern usullere bırakmıştır. Yinede yukarı orman köylerinde, arazinin makineleşmeye el vermediği kesimlerinde kara saban, çiftçinin vazgeçilmez parçasıdır.

Erbaayı vuran deprem felaketinin getirdiği sıkıntıları göğüsleyerek atlatmış ve emin adımlarla ilerleyerek hem sanayi hem tarım alanında ekonomisini zenginleştirmiştir. Küçük Sanayi Bölgesi ve Organize Sanayi Bölgesi gibi alanlarla farklı Ülkelere açılarak dış ticarete atılmıştır ve ekonomisini dahada büyüterek Tokat ilinin en zengin ilçesi haline gelmiştir.

Bir önceki yazımız olan Erbaa Bitki Örtüsü başlıklı makalemizde erbaa, erbaa da bitki örtüsü ve erbaa da tarım hakkında bilgiler verilmektedir.